Dawne klasztory Cysterek i Cystersów
Żarnowiec
Wieś Żarnowiec została przekazana Cystersom oliwskim z nadania książęcego około 1215 r., zaś zatwierdzenie fundacji klasztoru i jego dóbr nastąpiło w 1279 r. W wyniku prądów reformacyjnych w 1589 r. żarnowieckie zgromadzenie Cysterek zostało skasowane, a budynki i dobra przejęły benedyktynki.
W Żarnowcu warto odwiedzić:
- późnogotycki kościół parafialny pw. Zwiastowania Pana z końca XIII w. (rozbudowany po 1389 r.), w którym uwagę zwracają gwiaździste sklepienia oraz płaskorzeźby figuralne św. Katarzyny i Matki Boskiej z Dzieciątkiem na wspornikach sklepienia. Z wyposażenia cysterskiego zachowały się: dwie płyty nagrobne, w tym Fryderyka von Raweneck (dowódcy wojsk krzyżackich w bitwie pod Świecinem); figura Madonny z Dzieciątkiem z XIV w. oraz drewniana żarnowiecka Pieta z 1430 r., znajdująca się w specjalnie dla niej wybudowanym w 1630 r. ołtarzu. Z późniejszego wyposażenia warte zobaczenia są: piękne stalle z 1719 r. z obrazami przedstawiającymi historię życia św. Scholastyki i św. Benedykta, stalle rokokowe na chórze ze scenami z życia Chrystusa, barokowy ołtarz główny z 1700 r., chrzcielnica z figurą anioła oraz balustrady komunijne. Niestety bogaty skarbiec jest niedostępny do zwiedzana. Znajduje się w nim m.in. cenny zespół haftów liturgicznych z XVII-XVIII w., liczne rzeźby, przedmioty liturgiczne i rękopisy z XV, XVII i XVIII w..
- dawne zabudowania klasztorne z przełomu XIII i XIV w. - na dziedzińcu zachowały się, udostępnione częściowo zwiedzającym, gotyckie krużganki; dom kapelana z 1404 r., przebudowany w 1635 r. (dziś plebania); spichlerz oraz fragmenty muru klasztornego.
Zwiedzanie: zgłaszać się na furtę klasztorną: Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek: tel. +48 58 673 75 14; i do plebani: Parafia pw. Zwiastowania Pana - tel. +48 58 673 71 07
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Pocysterskie Kościóły parafialne
Mechowo
Ryglowy kościół pw. św. Jakuba St. i św. Mikołaja z 1742 r.; został ufundowany przez Jacka Rybińskiego, opata Cystersów oliwskich. Świątynia posiada wystrój barokowy. Wyposażenie pocysterskie to: barokowy ołtarz główny z ok. 1640 r. (przeniesiony z kościoła w Oliwie) z obrazem Koronacja NMP (prawdopodobnie z warsztatu Bartłomieja Strobla); barokowe ołtarze boczne z poł. XVIII w.; wczesnobarokowy ołtarz z ok.1630 r.; drewniana chrzcielnica barokowa z XVIII w. z figurą św. Jana Chrzciciela oraz ambona barokowa z poł. XVII w. z malowanymi przedstawieniami czterech ewangelistów.
Zwiedzanie: tel. +48 58 673 89 79; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Puck
Gotycki kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła z XIV-XV w. zachował się w pierwotnym stanie. W kościele o dawnej świetności Zakonu Cystersów przypominają: dwa gotyckie dzwony (pierwszy z ok. 1400 r. z napisem "Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum", drugi z odciskami krzyżackich monet z XV w.); kamienna chrzcielnica późnoromańska z XIII w.; świeczniki, pacyfikał z 1 poł. XV w. z relikwiami Krzyża Świętego oraz monstrancja wieżyczkowa z 2 ćw. XVI w. Z późniejszego wyposażenia warto zwrócić uwagę na kaplicę Wejherów, w której znajdują się: ołtarz manierystyczny z 1623 r. z obrazami "Ukrzyżowanie" i "Złożenie do grobu" z 1623 r., wykonane przez Hermana Hana; obrazami fundatorów kaplicy (1597) oraz barokową blachą epitafijną z dwoma poczwórnymi kartuszami herbowymi.
Zwiedzanie: zgłaszać się na plebanię, tel. +48 58 673 23 18; w poniedziałki i piątki w godz. 9-11, środa i czwartek od 9-11 i 17-18, sobota od 9.15-10.15; farapuck.pl
Starzyno
Barokowy kościół pw. św. Michała Archanioła z 1649 r. został ufundowany przez opata oliwskiego Aleksandra Kęsowskiego. Na wyposażenie pocysterskie składa się ołtarz główny poświęcony Trójcy Przenajświętszej, Najświętszej Maryi Pannie i św. Michałowi Archaniołowi, klasycystyczne tabernakulum z XVIII w.; ołtarz św. Józefa oraz polichromia przedstawiająca scenę Sądu Ostatecznego na ścianie tęczowej od strony nawy.
Zwiedzanie: tel. +48 58 673 87 15, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Pocysterskie założenia dworskie
Starzyński Dwór
Od końca XII w. do 1772 r. Starzyński Dwór był własnością Cystersów oliwskich. Zakonnicy, prócz folwarku, prowadzili tu dwór pełniący funkcję sanatorium dla schorowanych braci.
Do dzisiejszych czasów zachowały się pozostałości XIX-wiecznego parku krajobrazowego oraz zabudowania folwarku w postaci:
- wieży zegarowej z XVI w., przebudowanej w połowie XIX w., na której znajduje się werk zegarowy z 1681 r. oraz chorągiewka z datą 1598; do wieży przylega kaplica pocysterska;
- neogotyckiej bramy wjazdowej;
- dwukondygnacyjnego spichlerza z XVIII w.;
- domu mieszkalnego z przełomu XVIII i XIX w.;
Poniżej wzgórza, nad przepustem wodnym, znajdują się ruiny XVIII-wiecznych obiektów przemysłowych rezydencji von Grassów: młyna, kuźni (dawnej śrutowni) i tartaku. Ponadto w parku mieści się grobowiec rodziny Grassów z XIX w., stary cmentarz i resztki fundamentów pałacu.
Kontakt: Właściciel prywatny z Warszawy. Proboszcz parafii Starzyno (kaplica), tel. +48 58 673 87 15 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Ruchome dziedzictwo cysterskie
Strzelno
Salowe wnętrze neogotyckeigo kościoła pw. św. Marii Magdaleny z 1830 r. kryje wyposażenie pocysterskie w postaci późnorenesansowego ołtarza z XVII w. (górna kondygnacja została usunięta), który został przeniesiony w 1686 r. z oliwskiego kościoła opackiego.
Zwiedzanie: tel. +48 58 673 83 87, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Swarzewo
Neogotycki kościół pw. Narodzenia NMP jest ośrodkiem Sanktuarium MB Swarzewskiej, Królowej Polskiego Morza. Znajdują się tu liczne dary wotywne, m.in. wota złożone w latach 1645-1666 przez Aleksandra Kęsowskiego z Bautzendorf, opata Cystersów w Oliwie.
Zwiedzanie: Sanktuarium MB Swarzewskiej, Królowej Polskiego Morza, tel. +48 58 674 12 08, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.parafiaswarzewo.pl
Jarmarki i inne imprezy cysterskie
Jarmark Cysterski w Żarnowcu organizowany jest w pierwszą niedzielę sierpnia. W jego programie są m.in. koncert organowy, występy zespołów regionalnych i zabawa taneczna przy ognisku.
Koncerty muzyczne
Cysterskie lato muzyczne w Żarnowcu to koncerty muzyki kameralnej i organowej, które organizowane są corocznie w lipcu i sierpniu.
