Pomorski Szlak Cysterski

Wędrujących pomorską ziemią urzeka różnorodność krajobrazów tego regionu. Nie mniej jednak jej bogactwo kulturowe, w tym szczególnie zaznaczone w architekturze i sztuce dziedzictwo Zakonu Cystersów. Szarzy mnisi, jak potocznie nazywano cystersów, wnieśli bowiem olbrzymi wkład w rozwój kultury Pomorza. Przekona się o tym każdy turysta i pielgrzym zwiedzający obiekty skupione na Pomorskim Szlaku Cysterskim, począwszy od położonego nam morzem Iwięcina i Bukowa poprzez Żarnowiec, Oliwę, Pelplin, Byszewo, Koronowo, Chełmno i Toruń. Oprócz wspomnianych tu dawnych opactw zwiedzimy również mniejsze ośrodki, głównie kościoły założone przez cystersów, między innymi w Iwięcinie, Starzynie, Mechowie, Pogódkach, Nowej Cerkwii czy Łęgowie; kaplice takie jak w pelplińskim Nowym Dworze czy pozostałości dawnych majątków - na przykład w Starzyńskim Dworze.

Samochodowym szlakiem, ale również wyznaczonymi trasami rowerowymi, kajakowymi a nawet odcinkami pieszymi przemierzamy cysterski trakt, by nie tylko podziwiać perły architektury gotyckiej - katedry w Oliwie i Pelplinie ale też, by poddać się duchowemu urokowi i ciszy siedzib klasztornych w Żarnowcu i Chełmnie. Do dnia dzisiejszego zinwentaryzowano na Pomorskim Szlaku Cysterskim ponad dwieście miejscowości, którymi gospodarowali cystersi i cysterki. We wspaniale zachowanych założeniach architektonicznych świątyń strzelistość sklepień zmusza, by wznieść oczy wysoko ku górze, by tak, jak cystersi - zapatrzeni w niebo a realnie stąpający po ziemi …podziwiać ich gospodarność na przykładzie zabudowy klasztornej z pozostałościami dawnych kuźni, młynów wodnych, jazów, spichlerzy czy pałaców opackich w ogrodach.

Spośród wielu zabytków sztuki w wyposażeniach pomorskich świątyń pocysterskich szczególną uwagę zwrócić należy na XVII-wieczne dzieła Hermana Hana, w tym między innymi jego obrazy wykonane w duchu Soboru Trydenckiego: Śmierć Marii Magdaleny, Wizja św. Bernarda, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny czy Koronacja Najświętszej Marii Panny i Pokłon Pasterzy (w Bazylice Katedralnej w Pelplinie) oraz Koronacja Najświętszej Marii Panny czy Napad Prusów na klasztor w Oliwie oraz tablice fundatorów i dobrodziejów opactwa (w świątyni oliwskiej). Dzieła tego mistrza, związanego twórczością z Zakonem Cystersów zobaczyć można tez w innych pomorskich kościołach- Pucku, Jastarni, Mechowie czy Czersku.

Czytaj więcej...